शेतकरी मित्रांनो डिसेंबर मध्ये कापूस बाजारभाव कसे राहणार पहा, वस्तूस्थिती काय.
सोशल मीडियावर कापसाचे भाव डिसेंबरमध्ये १०,००० रुपये पार करतील, असा अंदाज व्यक्त करणारे काही व्हिडिओ व्हायरल झाले आहेत. मात्र, या व्हिडिओमध्ये कापसाच्या भावाची सद्यस्थिती काय आहे आणि डिसेंबरमध्ये काय परिस्थिती राहील, याबद्दल अगदी सोप्या भाषेत माहिती दिली आहे. या माहितीनुसार, कापसाचे भाव हमीभावापेक्षा पुढे जाण्याची शक्यता नाही, हीच वस्तुस्थिती आहे.
कापसाचा हमीभाव आणि सद्यस्थिती
केंद्र सरकारने कापसासाठी जो हमीभाव ठरवून दिला आहे, तो असा आहे:
मध्यम धागा (Medium Staple): ७७१० रुपये प्रति क्विंटल.
लांब धागा (Long Staple): ८११० रुपये प्रति क्विंटल.
सध्या बाजारात शेतकऱ्यांना हमीभावापेक्षा साधारणपणे १००० ते १३०० रुपये कमी भाव मिळत आहे. महाराष्ट्रात कापसाला ६८०० रुपये प्रति क्विंटल ते ७३०० रुपये प्रति क्विंटलपर्यंत दर मिळत आहे.
सीसीआय खरेदी केंद्रांची कमतरता
कापसाच्या खरेदीसाठी सीसीआय (CCI) केंद्रांची संख्या अत्यंत कमी आहे. महाराष्ट्रामध्ये एकूण १६८ केंद्र आहेत, त्यापैकी केवळ १३४ केंद्र सध्या सुरू आहेत. महाराष्ट्रात जितके तालुके आहेत, तितकेही केंद्र उपलब्ध नाहीत. सीसीआय केंद्र कमी असल्यामुळे कापसाची खरेदी कमी होते आणि याचा थेट परिणाम कापसाच्या दरावर होऊन शेतकऱ्यांची प्रति क्विंटल लूट होते. यावर उपाय म्हणून भाव फरक (हमीभाव आणि बाजारभावातील फरक) देण्याची मागणी करणे अधिक न्यायसंगत ठरेल.
आयातीवरील शुल्कमाफीचा परिणाम
केंद्र सरकारने ३१ डिसेंबरपर्यंत बाहेरच्या देशातून भारतामध्ये येणाऱ्या कापसावर कोणतेही शुल्क (Duty) न लावण्याचा निर्णय घेतला आहे. याचा अर्थ बाहेरचा कापूस कोणत्याही शुल्काशिवाय भारतात येणार आहे. बाहेरच्या देशातील कापसाच्या भावाचा थेट परिणाम देशातील कापूस बाजारपेठेवर होत आहे. या आयातीमुळे देशातील उत्पादन घटले असतानाही कापसाचे भाव वाढायला तयार नाहीत आणि ते ६८०० ते ७२००-७३०० रुपयांच्या दरम्यान स्थिर आहेत.
डिसेंबरमधील कापूस दराचा खरा अंदाज
शेतकऱ्यांनी ही वस्तुस्थिती लक्षात घेणे आवश्यक आहे की, डिसेंबरमध्ये कापसाचे भाव हमीभावाच्या पुढे जाण्याची कोणतीही शक्यता नाही. डिसेंबरमध्ये सुद्धा कापूस ६८०० ते ७३००-७४०० रुपये प्रति क्विंटलपर्यंतच विकला जाईल. देशातील उत्पादन घटले असले तरी आयातीला खुली सूट दिल्यामुळे उत्पादन घटीचा फायदा शेतकऱ्यांना होणार नाही. त्यामुळे, शेतकऱ्यांनी जास्तीत जास्त कापूस सीसीआय केंद्रांना विकावा, जेथे त्यांना ७५०० ते ७७०० रुपयांपर्यंत दर मिळू शकतो, असा सल्ला यात देण्यात आला आहे.
पुढे काही घडामोडी घडल्यास त्याबद्दल माहिती दिली जाईल. शेती, माती आणि संस्कृतीसाठी अशाच नवनवीन व्हिडिओसाठी चॅनल सबस्क्राईब करा.
