पीक कापणी प्रयोगांच्या अंतिम अहवालावरच मिळणार पीक विम्याची रक्कम; सोयाबीनची आकडेवारी १५ डिसेंबरपर्यंत सादर होणार.
खरीप हंगाम २०२५ मधील पिकांच्या नुकसानीनंतर, राज्यातील शेतकरी आता पंतप्रधान पीक विमा योजनेअंतर्गत नुकसान भरपाई मिळण्याच्या प्रतीक्षेत आहेत. ‘पीक विमा मिळणार का?’ हा प्रश्न सर्वत्र विचारला जात असून, या प्रश्नाचे उत्तर ‘पीक कापणी प्रयोगां’च्या अंतिम अहवालात दडले आहे. सध्या हे प्रयोग अंतिम टप्प्यात आले असून, त्यावरच पीक विम्याचे भवितव्य अवलंबून आहे.
उत्पादनाची तफावत ठरणार निर्णायक
पीक विमा योजनेच्या नियमांनुसार, शासनाकडून प्रत्येक पीक आणि महसूल मंडळासाठी ‘उंबरा उत्पादन’ (Threshold Yield) निश्चित केले जाते. पीक कापणी प्रयोगातून समोर आलेले ‘वास्तविक उत्पादन’ (Actual Yield) जर उंबरा उत्पादनापेक्षा कमी भरले, तरच त्यातील तफावतीनुसार शेतकऱ्यांना नुकसान भरपाई मिळते. त्यामुळे हे पीक कापणी प्रयोग अत्यंत महत्त्वाचे मानले जातात.
सोयाबीनसह इतर पिकांची काय आहे स्थिती?
सध्या मूग, उडीद, बाजरी आणि मका यांसारख्या पिकांचे पीक कापणी प्रयोग पूर्ण झाले आहेत. १५ नोव्हेंबरपासून या पिकांच्या आकडेवारीचे संकलन करून ती कृषी आयुक्तालयाकडे पाठवण्याची प्रक्रिया सुरू झाली आहे. मात्र, सर्वांचे लक्ष लागून असलेल्या सोयाबीन पिकाचे प्रयोग सध्या अंतिम टप्प्यात आहेत आणि त्याची आकडेवारी येणे बाकी आहे.
अशी आहे पुढील प्रक्रियेची कालमर्यादा
पीक विम्याच्या वितरणासाठी शासनाने एक निश्चित कालमर्यादा ठरवून दिली आहे:
-
सोयाबीनचा अंतिम अहवाल: सोयाबीनच्या पीक कापणी प्रयोगाचा अंतिम अहवाल १५ डिसेंबरपर्यंत शासनाला सादर करणे बंधनकारक आहे.
-
विमा कंपनीकडे अहवाल: ३१ डिसेंबरपर्यंत शासन हा अंतिम अहवाल विमा कंपन्यांना सादर करेल.
-
विमा रक्कम वितरण: अहवाल मिळाल्यानंतर तीन आठवड्यांच्या आत विमा कंपन्यांना पात्र शेतकऱ्यांच्या खात्यात रक्कम जमा करणे बंधनकारक आहे.
कापूस आणि तूर उत्पादकांना करावी लागणार प्रतीक्षा
सोयाबीनच्या तुलनेत कापूस आणि तूर या पिकांची वेचणी आणि काढणी उशिरा होते. त्यामुळे या पिकांचे पीक कापणी प्रयोग फेब्रुवारी महिन्यापर्यंत चालणार आहेत. परिणामी, या पिकांच्या विम्यासाठी शेतकऱ्यांना अधिक प्रतीक्षा करावी लागणार आहे.
एकंदरीत, खरीप हंगामातील पीक विम्याचा मार्ग पीक कापणी प्रयोगांच्या आकडेवारीतूनच स्पष्ट होणार आहे. त्यामुळे आता सर्व शेतकऱ्यांचे लक्ष १५ डिसेंबरनंतर जाहीर होणाऱ्या सोयाबीनच्या आणि त्यानंतर इतर पिकांच्या अंतिम उत्पादन आकडेवारीकडे लागले आहे.
